Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2012

H πρώτη Ελληνίδα που πάτησε το πόδι της στην Αυστραλία ήταν η Αικατερίνη Πλέσσα (Κράμερ) που γεννήθηκε στην αυλή του Αλί Πασά, αρραβωνιάστηκε τον Ιωάννη Κωλέττη , γνώρισε τον Λόρδο Βύρωνα

H πρώτη Ελληνίδα που πάτησε το πόδι της στην Αυστραλία ήταν η Αικατερίνη Πλέσσα (Κράμερ) που γεννήθηκε στην αυλή του Αλί Πασά, αρραβωνιάστηκε τον Ιωάννη Κωλέττη (αργότερα πρωθυπουργό της Ελλάδας), γνώρισε τον Λόρδο Βύρωνα και τελικά παντρεύτηκε έναν βετεράνο της μάχης του Βατερλό, τον στρατηγό Κράμερ με τον οποίο στις 28 Σεπτεμβρίου του 1835, επιβιβασμένοι σε ένα πλοίο που μετέφερε 300 κατάδικους, έφτασαν στο Σίδνεϊ.

    Ο βίος και η πολιτεία της Αικατερίνης Πλέσσα - Κράμερ είναι το θέμα εκδήλωσης της Ηπειρωτικής Ομοσπονδίας Ωκεανίας στο πλαίσιο των εορτασμών για την 99η επέτειο της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων. Κύριος ομιλητής είναι ο ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας, δρ Παναγιώτης Διαμάντης (υφηγητής σε μελέτες γενοκτονιών, στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σίδνεϊ). Επίσης, θα μιλήσει και η κ. Πατρίτσια Κράμερ, τελευταίο μέλος της οικογένειας με το επίθετο αυτό.

    Η πρώτη αναφορά στην περίπτωση της Αικατερίνης Πλέσσα από τον Αυστραλό ιστορικό και πρώην πρέσβη της Αυστραλίας στην Αθήνα, Χιου Γκίλκριστ, ο οποίος αναφέρει ότι γεννήθηκε στο χωριό Πλεσιβίτσα (σημερινό Πλαίσιο) το 1809 ή το 1910. Μητέρα της ήταν η Βασιλική, η οποία σε ηλικία 14 ετών παντρεύτηκε τον Γεώργιο Πλέσσα, έμπορο από τις Σέρρες. Ο Γεώργιος Πλέσσας την επισκεπτόταν πότε - πότε στο χωριό. Σε ένα από τα ταξίδια του τη βρήκε έγκυο. Γέννησε τον κόρη της Αικατερίνη και αργότερα έναν γιο, τον Κωστούλα. Η Βασιλική ήταν πανέμορφη και την πολιορκούσαν πολλοί άνδρες. Την είδε ο γιος του Αλί Πασά, Μουχτάρ, την ερωτεύτηκε και την πήγε στο χαρέμι του, στην αυλή του Πασά.

    Ο Γκίλκριστ επικαλείται τον ιστορικό Ψαλλίδα, σύμφωνα με τον οποίο ο Μουχτάρ ήταν παράφορα ερωτευμένος με τη Βασιλική, την οποία ζήλευε με αποτέλεσμα να την κλείσει σε ένα σπίτι κοντά στην Αγία Μαρίνα. Απείλησε μάλιστα τον σύζυγό της να μην την ξαναπλησιάσει γιατί θα τον σκότωνε. Καθώς όμως μεγάλωνε η Κατερίνα, ο Μουχτάρ άρχισε να τη... γλυκοκοιτάζει και αυτή, με αποτέλεσμα η μητέρα της να αρραβωνιάσει τη μικρή (ήταν μόλις 12) με τον Ιωάννη Κωλέττη, γιατρό του Αλί Πασά. Ωστόσο, και μετά τον αρραβώνα η Κατερίνα εξακολουθούσε να ζει πλάι στον στον Μουχτάρ.

    Άλλος ιστορικός, ο Αντώνης Γουδάς, υποστηρίζει πως ο Μουχτάρ αρραβώνιασε την Κατερίνα με τον Κωλέττη για να κρατήσει τον γιατρό κοντά του. Ο Κωλέττης έγινε αργότερα πρωθυπουργός της Ελλάδας. Η Κατερίνα, όμως, μετά τον θάνατο του Αλί Πασά και του γιου του Μουχτάρ βρέθηκε στο Μεσολόγγι. Εκεί γνώρισε και τον Λόρδο Βύρωνα αρκετά καλά και φέρεται να είναι από τους τελευταίους ανθρώπους, που τον είδαν εν ζωή. Ύστερα από πολλαπλές περιπέτειες και περιπλανήσεις, μετά τον θάνατο του Βύρωνα και την έξοδο του Μεσολογγίου, η Κατερίνα Πλέσσα βρέθηκε στο νησάκι της Καλάμου, σε μικρή απόσταση από τις ακτές της Αιτωλοακαρνανίας. Εκεί, η προσφυγοπούλα γνώρισε και παντρεύτηκε τον Διοικητή της Βρετανικής φρουράς του νησιού, κάπτεν Τζέιμς Χένρι Κράμερ το 1827.

    Στο δίγλωσσο Πιστοποιητικό Γάμου, που υπάρχει ακόμα και θα το παρουσιάσει ο δρ. Διαμαντής στην ομιλία του, καταγράφεται: «... συνεζεύξαμεν εις γάμου κοινωνίαν τελετή εκκλησιαστική τον Βρετανόν τον της νήσου Καλάμου διοικητήν Ιάκωβον Ενρίκον Κράμερ τη Ελληνίδι Κατερίνη Γεωργία Πλαισιού ενδεχομένοι ερωτικήν και αμίαντην ζωήν».

    Ο Τζέιμς κι η Αικατερίνη έζησαν μαζί τέσσερεις δεκαετίες, ώσπου ο Βρετανός αξιωματικός απεβίωσε. Απέκτησαν έντεκα παιδιά κατά τη διαμονή τους σε Κέρκυρα, Ιρλανδία και Αυστραλία. Η Αικατερίνη απεβίωσε στο Σίδνεϊ το 1907. Σήμερα αναπαύεται στο κοιμητήριο Waverley, στα ανατολικά προάστια της πόλης.

    Κατά την παρουσίασή του, ο δρ Διαμάντης θα κάνει αναφορά στην περιπετειώδη ζωή της Αικατερίνης Πλέσσα-Crummer, της πρώτης ελεύθερης Ελληνίδας μετανάστριας στους Αντίποδες. Όπως μας είπε, θα παρουσιαστούν ιστορικά έγγραφα, όπως επιστολές οπλαρχηγών του Εθνικής Παλιγγενεσίας προς τον Διοικητή Κράμερ (στις οποίες κατηγορούν τον Καραϊσκάκη) και επιστολές των αδελφών της Αικατερίνης προς την Αικατερίνη.

    «Είναι μία απίστευτη προσωπική ιστορία» δήλωσε ο δρ Διαμάντης «και όμως τόσο γνωστή σε όσους ξενιτεύτηκαν. Εμείς οι Ηπειρώτες κατανοούμε πολύ καλά τι θα πει ξενιτιά. Η Αικατερίνη ήταν μονάχα η πρώτη που έφτασε από τα όρη της Ηπείρου στις εκτάσεις της Αυστραλίας».

    Η εκδήλωση θα γίνει στο Moonee Valley Civic Centre, 9 Keilorway Avenue, Moonee Ponds, την Τετάρτη, 22 Φεβρουαρίου 2012.

    Πάντως, έχουν γίνει και συγχύσεις για το ποιας Βασιλικής κόρη ήταν η Αικατερίνη Πλέσσα, καθώς Βασιλική ήταν και η γυναίκα για χάρη της οποίας έζησε ο Αλί Πασάς.

    Κοινά στοιχεία των δύο αυτών γυναικών ήταν η κοινή καταγωγή, δηλαδή το Πλαίσιον Φιλιατών, και ότι η μια ήταν σύζυγος του Αλί Πασά και η άλλη, η Βασιλική Πλέσσα, ερωμένη του Μουχτάρ πασά (γιου τού Αλί).

    Αυτή η τελευταία -μητέρα της Αικατερίνης Πλέσσα- παντρεύτηκε σε ηλικία 14 ετών τον Σερραίο μεγαλέμπορο, Γεώργιο Κώστα Πλέσσα, «...ώντας, λοιπόν, πολλά όμορφη και συχνά ξενιτεμένη εκυνηγιώνταν οπό πολλούς άνδρες...». Για τα μάτια της λέγεται: «...μάτια μάβρα σχιστά και γλυκά, που έπνεαν τον έρωτα...».

    Γι αυτή την απίστευτη ομορφιά της Βασιλικής Πλέσσα την ερωτεύτηκε παράφορα ο γιος του Αλί Πασά, ο Μουχτάρ, ο οποίος δεν άντεχε να του λείπει στα ταξίδια με τον έμπορο άντρα της.

    Σε ηλικία 15 ετών γέννησε ένα κορίτσι, που το ονόμασαν Αικατερίνη και χαϊδευτικά την έλεγαν Ρουσσιώ. Έπειτα, απέκτησε και ένα αγόρι, τον Αναστάση. Ο άνδρας ερχόταν συχνά από τις Σέρρες, έδειχνε ενδιαφέρον γι αυτήν και τη νόμιζε πιστή σύζυγο. Όμως, γελάστηκε. Την τελευταία φορά που ήρθε, τη βρήκε ερωτευμένη με τον Μουχτάρ και μάλιστα έγκυο. Σε 7 μήνες γέννησε το παιδί του Μουχτάρ, τον Κωστούλα. Ο γιος του Αλί έκανε σαν τρελός γι αυτήν και την έκλεισε στο σπίτι της μην επιτρέποντας να μπαίνει κανείς εκτός από τα τρία αδέλφια της.

    Με τον Μουχτάρ απέκτησε και ένα κορίτσι, που το έστειλε στους Δραμεσιούς, το τσιφλίκι του, όπου το ανέθρεφαν κρυφά με «βυζάχτρα και τροφό». Όταν ο Πασάς έφτιαξε καινούργιο σεράι στη «Λουΐζα, του Μπαρδάκη τον μπαχτσέ», της αγόρασε ένα σπίτι δίπλα και με το άνοιγμα μιας ιδιαίτερης πόρτας γινόταν η επικοινωνία μεταξύ της Βασιλικής Πλέσσα και του πασά.

    Την εξασφάλισε με εισοδήματα, που έπαιρνε από ένα χάνι στη συνοικία «Καμάραις» καθώς και με ένα υποστατικό στη Βελτσίστα (σημερινή Κληματιά). Έστειλε μάλιστα μήνυμα στον άνδρα της, να μην ξαναέρθει στα Γιάννενα, γιατί θα έβαζε ανθρώπους του να τον σκοτώσουν.

    Στο τέλος, στο σεράι του «Μπαρδάκη» κράτησε μόνον τη Βασιλική με την 12χρονη Ρουσσιώ, την οποία, λόγω της ομορφιάς της, άρχισε να την καλοβλέπει, γιατί του άρεσε πολύ.

    Η μητέρα της, η Βασιλική, πρότεινε στον Μουχτάρ να την αρραβωνιάσει με το γιατρό τον Ι. Κωλέττη, μήπως και ξεκόψει το βλέμμα του από την όμορφη μικρούλα. Αν και την αρραβώνιασε, ο πασάς δεν του την έδωσε, για να την απολαμβάνει ο ίδιος, πολλές φορές δε την έπαιρνε στο άλλο σεράι για πολλές μέρες.

    Έτσι είχαν τα πράγματα, καλοπερνώντας η μάνα και η κόρη στο χαρέμι του πασά, έως το 1820 που ο Αλί κηρύχτηκε αποστάτης από τον σουλτάνο. Ο Αλί Πασάς, βλέποντας τον κίνδυνο, τον Ιούλιο διέταξε όλα τα χαρέμια των παιδιών του να μετακομίσουν στο Τεπελένι. Τους ακολούθησε η Βασιλική Πλέσσα με την κόρη της Αικατερίνη. Τα άλλα δύο αρσενικά, τον Ανάσταση και τον Κωστούλα, τα έδωσε στον θείο τους. Τον Φεβρουάριο του 1821 ο άνδρας της Βασιλικής Πλέσσα, πήγε στο Τεπελένι, κατόπιν αδείας, με σκοπό να πάρει πίσω τη γυναίκα του και τη Ρουσσιώ. Δυστυχώς, η γυναίκα του δεν δέχτηκε να τον ακολουθήσει, του έδωσε δε τη θυγατέρα του Αικατερίνη ή Ρουσσιώ.

    Μετά τη διάλυση του κράτους του Αλί Πασά, η Βασιλική του Μουχτάρ συνάντησε το γιο της Ανάσταση το 1833 και πέθανε στην Αθήνα. Η κόρη της Αικατερίνη έφυγε από τον πατέρα της από τις Σέρρες και το 1823 βρέθηκε στο Μεσολόγγι, σε κάποιον θείο της, όπου γνωρίστηκε με τον λόρδο Βύρωνα. Πριν από την πτώση του Μεσολογγίου, δραπέτευσε στο νησάκι Κάλαμος (απέναντι από τη Λευκάδα), που βρισκόταν υπό βρετανική επιτήρηση. Εκεί τη γνώρισε ο Ιρλανδός λοχαγός, διοικητής της φρουράς, Τζέιμς Χένρι Κράμερ, την ερωτεύτηκε λόγω της ομορφιάς της και παντρεύτηκαν στις 27/2/1827, εκείνη 18 ετών και αυτός 30. Έμειναν εκεί 18 μήνες, όπου η Κάθριν (Αικατερίνη) γέννησε το πρώτο της κορίτσι την Αιμιλία-Έλενα.

    Το 1828 μετέβησαν στην Ιρλανδία, αποκτώντας άλλα δύο παιδιά. Το 1835 το ζευγάρι με τα τρία παιδιά τους αναχώρησαν για το Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Η Αικατερίνη Πλέσσα-Κράμερ πέθανε στις 8/8/1907 σε ηλικία 98 ετών.


Σ. Χατζημανώλης/ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου